انتخاب اجزای دستگاه هات تپ با توجه به پارامترهای عملیاتی انجام می شود. این پارامترها در ابتدای عملیات و پیش از هر گونه اقدام اولیه مشخص می شوند و تمامی اجزای عملیات را براساس این پارامترها و یا اندازه ی آن ها مشخص می کنند. بدو استفاده از این پارامترها پیشبرد مراحل مختلف عملیات ناممکن بوده و یا با نقص فنی مواجه خواهد شد. یکی از تجهیزاتی که باید با توجه به این پارامترها برای شرکت در عملیات آماده شود، دستگاه هات تپ است که در این مطلب قصد داریم به توضیح مراحل آماده سازی این دستگاه برای عملیات هات تپ بپردازیم.
دستگاه هات تپ از اجزای مختلفی تشکیل شده و دارای سایزهای گوناگونی است. دستگاه هایی با سایز کوچک تر را برای خطوط لوله با سایز و یا اینج کم تر و دستگاه های بزرگ تر را بر روی خطوط لوله ای که دارای سایز بزرگی هستند به کار می برند. برخی از اجزای این دستگاه می توانند در تمامی عملیات و پروژه ها به صورت مشترک مورد استفاده قرار گیرند و تنها باید پیش از شروع هر عملیات مورد بازرسی قرار گیرند تا از عدم نقص و سالم بودن آن ها اطمینان حاصل شود. اما برخی دیگر از اجزای آن را با تواجه به شرایط و یا پارامترهای مروط به خط لوله تعویض می کنند. اندازه و عملکرد این اجزا باید با پارامترهای خط لوله تطبیق داده شوند تا در حین عملیات بهترین عملکرد حاصل شود و عملیات با بهترین نتیجه به اتمام برسد. دستگاه هات تپ دستگاهی تحت فشار است که دارای اجزای برشی است و با استفاده از این اجزای خود می تواند خطوط لوله را در محل مورد نظر برای انشعاب برش دهد.
دستگاه هات تپ
شفت: شفت در واقع محور دستگاه هات تپ است و شفت از یک سو به اهرمی متصل است که توسط نیروی انسانی (اپراتور دستگاه هات تپ) می چرخد و از سوی دیگر هولدر کاتر (نگهدارنده کاتر و یا عضو برشی). هنگامی که اهرم توسط اپراتور می چرخد شفت رو به جلو حرکت می کند و در انتها اجزای برشی را نیز به جلو می راند ( به لوله نزدیک می کند).
هولدر کاتر: بخشی است که کاتر را نگه می دارد و از یک سو به شفت و از سمت دیگر به کاتر متصل است.
آداپتور: محفظه ای است که کاتر و مته راهنما درون آن قرار دارند.
گیربکس: با استفاده از گیربکس کاتر حرکت چرخشی پیدا می کند و به طریق می تواند برشی به اندازه مقطع لوله ی انشعابی بر روی لوله اصلی ایجاد کند.
کاتر: عضو اصلی دستگاه هات تپ است که بر روی الماسه هایی دارد که لوله با استفاده از آن ها برش می خورد.
مته راهنما: مته ای در مرکز کاتر است که در ابتدا و پیش از برش لوله توسط کاتر، لوله را دریل می کند و وظیفه ای ممانعت از سقوط قطعه ی بریده از دیواره لوله (کوپن) به داخل خط لوله است.
در عملیات هات تپ هدف ایجاد یک حفره بر روی خط لوله ای است که دارای جریان است و در حال انتقال دادن سیالات گازی و مایع است. محلی که قرار است با دستگاه هات تپ برش بخورد ابتدا توسط اتصالات خط لوله نشت گیری می شو. این اتصالات محل مورد نظر را پوشش دهی می کنند و مانع از نشت سیال پس از ایجاد حفره بر روی لوله می شوند. بر روی اتصالات یک شیر صنعتی نصب می کنند. با استفاده از این شیر قادر خواهیم بود جریان سیال را تحت کنترل داشته و قطع و وصل کنیم. دستگاه هات تپ نیز بر روی شیر نصب می شود. شیر و اتصال به دنبال یکدیگر محفظه ای را می سازند که اجزای برشی دستگاه هات تپ می تواند از درون آن ها عبور کند و خود را به دیواره لوله برساند. پس از اینکه دستگاه هات تپ به دیواره لوله رسید آن را برش می دهد و عملیات به انتها می رسد.
برشی که دستگاه هات تپ بر روی خط لوله ایجاد می کند همسان با لوله ی انشعابی است. این مساله باعث می شود تا سیال در حین ورود به لوله انشعابی با افت فشار و یا بالعکس، افزایش فشار مواجه نباشد. بلکه در طول مسیر خود در لوله انشعابی با یک فشار یکنواخت حرکت کند.
اجزای برشی دستگاه هات تپ را با توجه به اندازه ی لوله انشعابی انتخاب می کنیم. به طور مثال اگر سایز لوله انشعابی 6 اینچ است، آداپتور و کاتر نیز باید اندازه ای برابر با 6 اینچ داشته باشند.
گیربکس دستگاه هات تپ نیز با توجه به ضخامت لوله و جنس آن انتخاب می شود. در حین برخورد الماسه های کاتر به دیواره ی لوله اصطکاک بالایی ایجاد می شود که گیبرکس باید قدرت غلبه بر این میزان اصطکاک را داشته باشد. در واقع کاتر باید گشتاور مناسب برای برش لوله را فراهم کند و این گشتاور با توجه به ضخامت لوله و جنس متریال سازنده آن تغییر خواهد کرد.
مته راهنما نیز باید جنسی داشته باشد که بتواند بدون شکستن تمام ضخامت لوله را دریل کند و سپس با استفاده از پین های خود کوپن را نگه دارد.
تمامی این اجزا پیش از انتقال دستگاه هات تپ از کارگاه به محل عملیات مورد بازبینی قرار گرفته و تطابق کامل را با فاز عملیاتی پیدا می کنند. در صورتی که یکی از اجزا برای انجام عملیات در کارگاه وجود نداشته باشد، با استفاده از اعمالی همچون تراشکاری، سوراخکاری و فرزکاری قطعه مورد نظر را ساخته و سپس بر روی دستگاه تعبیه می کنند.
