هات تپ پروژه ای است که با استفاده از آن می توانیم خطوط لوله و مخازن را آماده ی انشعاب گیری کنیم. در واقع در عملیات هات تپ لوله و مخازن را برش می دهیم. این برش به صورت دایره ای بوده و همسان با مقطع و سایز خط لوله ی انشعابی است. در عملیات هات تپ اجزای اصلی و فرعی بسیاری وجود دارند. هر کدام از اجزای عملیات هات تپ را باید با توجه به ماهیت عملیات و منطقه ای که عملیات در آن اجرا می شود، انتخاب و مشخص کنیم. مهم ترین متغیر موجود در فازهای عملیاتی مختلف خطوط لوله ای است که قصد دارین برش هات تپی را بر روی آن ها ایجاد کنیم. اجزای اصلی عملیات هات تپ عبارت اند از اتصالات خطوط لوله، ولو یا شیر صنعتی و ماشین هات تپ. این سه جزء اصلی با استفاده از فلنج ها بر روی خط لوله به یکدیگر متصل می شوند و اجزاء و اعمال فرعی دیگری را نیز کار می گیرند تا عملیات هات تپ را به انتها برسانند.

هات تپ و کلاس تجهیزات

اگر بخواهیم عملیات هات تپ را به طور مختصر توضیح دهیم باید بگوییم:

در عملیات هات تپ خطوط لوله ای را برش می دهیم که در حال سرویس دهی هستند. درون این لوله ها سیال در جریان است و ما برش را بدون توقف در جریان سیال بر روی لوله ایجاد می کنیم. پس از اینکه لوله توسط دستگاه هات تپ برش می خورد سیال به بیرون راه می یابد اما در اجرای عملیات هات تپ باید سازوکاری وجود داشته باشد تا پس از برش لوله سیال به محیط بیرونی لوله نشت نکند و شرایط ناایمن ایجاد نشود. این سازوکار چگونه ایجاد می شود؟

پیش از اجرای عملیات هات تپ اتصالات یا فیتینگ هایی را در محل کارگاه می سازیم. اسپلیت تی پرکاربردترین و استانداردترین اتصال خطوط لوله است که در عملیات هات تپ و دیگر اعمال خدمات رسان به خطوط لوله استفاده می شود. این اتصال لوله را به صورت کمربندی پوشش می دهد و در واقع محلی را که قرار است در طول عملیات هات تپ برش بخورد، نشت گیری می کند. بر روی اتصال شیر یا valve بسته می شود. ولو می تواند جریان سیال را کنترل کند و در صورت عدم نیاز به برقراری جریان، سیال را در پشت نشینمنگاه خود محصور سازد.

جزء بعدی دستگاه هات تپ است. این دستگاه برش دهنده ی دیواره ی لوله است و با استفاده از قطعات برشی خود می تواند حفره ای به اندازه ی مقطع لوله ی انشعابی بر روی خط لوله ی اصلی ایجاد کند.

این اجزاء با استفاده از قطعات متصل کننده یا فلنج های اورینگ به یکدیگر وصل می شوند. پیش از اجرای عملیات از این اجزا به صورت تکی و دسته جمعی تست هیدرواستاتیک تهیه می شود تا از عدم نقص فنی و نشتی آن ها اطمینان حاصل شود.

انتخاب کلاس اجزای هات تپ

اجزایی که در بالا معرفی کردیم و خصوصیات آن ها را شرح دادیم با اندازه و کلاس درخور هر عملیات انتخاب شده و در عملیات هات تپ شرکت می کنند.

کلاس هر کدام از این اجزا با توجه به فشار سیال تعیین می شود همچنین اندازه و سایز این اجزاء نیز با توجه به اندازه و سایز خطوط لوله ی اصلی و انشعابی مشخص می شود. بنابراین لازم است پیش از انتخاب این اجزا خصوصیات و پارامترهای مربوط به سیال و خطوط لوله ی اصلی و انشعابی را بدست آوریم تا بتوانیم مناسب ترین تجهیزات را برای عملیات تأمین کنیم.

کلاس فشار تجهیزات

تمامی اجزای شرکت کننده در هات تپ تحت فشار هستند و سیال جاری درون خط لوله می تواند با فشار خود این اجزاء را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین در زمان جمع آوری اطلاعات برای شروع عملیات هات تپ میزان فشار سیال را در نقطه ی مورد نظر اندازه گیری کرده و عدد به دست آمده را با اتاق کنترل سایت عملیاتی تطبیق می دهیم. فرض کنید فشار سیال در نقطه مورد نظر بر روی لوله 250 psi باشد. در این حالت باید کلاس اسپلیت تی، ولو و آداپتور دستگاه هات تپ (بخشی از دستگاه هات تپ که تحت فشار سیال قرار می گیرد) را با کلاس 300 psi انتخاب کرده و بر روی خط لوله نصب کنیم. همیشه باید کلاس فشار تجهیزات را بالاتر از میزان فشار سیال و یا همسان با آن در نظر بگیریم تا از میزان تحمل فشار تجهیزات اطمینان لازم را کسب کنیم.

اندازه و سایز تجهیزات

مشخص کردن اندازه تجهیزات متفاوت نیز با توجه به اندازه خطوط لوله ی انشعابی و اصلی انجام می شود. به طور مثال سایز ولو با توجه به خط لوله ی انشعابی تعیین می شود زیرا ولو مسیر ورود سیال به درون لوله ی انشعابی است و مسیر درونی آن باید با لوله ی انشعابی یکی باشد و یا آداپتور دستگاه هات تپ قطعه ای است که کاتر و اجزای برش دهنده بر روی آن قرار دارد. گفتیم که برش هات تپی به اندازه ی مقطع لوله ی انشعابی است بنابراین سایز این قطعه نیز نسبت به سایز لوله انشعابی سنجیده می شود. اما اسپلیت تی اتصالی سه راهی است که یک سمت آن به لوله ی انشعابی رسیده و دو سوی آن لوله ی اصلی را در بر می گیرد. بنابراین سایز پدها را با توجه به لوله ی اصلی و سایز نیپل را با توجه به لوله ی فرعی تعیین می کنند.