اتصال سدل نیپل گونه ای از اتصالات جوشی در هات تپ است و اصولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سایز انشعاب مورد نظر کوچک باشد. دلیل این مسأله این است که اتصال سدل نیپل نسبت به اسپلیت تی استحکام کمتری دارد. بنابراین سدل نیپل در هنگام استفاده از انشعابات کوچک تر فشار کم تری را تحمل خواهد کرد.
اتصال سدل نیپل
اتصال سدل نیپل هم چنین در هنگام انشعاب گیری از مخزن ها و تانکرهای ذخیره سازی کاربرد فراوانی دارد و یکی از دلایل آن می تواند اسکان سیالات داخل مخازن باشد چون در این حالت فشار کمتری متوجه اتصال خواهد بود. اما دلیل دیگر بهینه بودن استفاده از اتصال سدل نیپل در انشعاب گیری از تانکر ها و مخازن این است که قطر بالای مخازن اجازه استفاده از اتصال اسپلیت تی که به صورت کمربندی کل جداره لوله را دربر می گیرد ، نمی دهد. اتصال سدل نیپل به صورت نیم تنه تنها در یک قسمت جداره لوله سوار می شود و این امر برای انشعاب گیری از قطرهای بزرگ تر بهترین انتخاب است.
اتصال اسپلیت تی به دلیل داشتن وزن بالا فشار زیادی روی خطوط لوله وارد می کند. در مواقعی که خطوط لوله توانایی تحمل فشار زیاد را نداشته باشند اتصال سدل نیپل جایگزین مناسبی برای اسپلیت تی خواهد بود.
سدل ، نیپل و فلنج اجزای سازنده اسپلیت تی هستند.
این سه جز در خارج از منطقه عملیاتی ساخته شده و در هنگام اتصال به صورت جداگانه روی خطوط لوله جوشکاری می شوند.
سدل قطعه ای حلقوی و زینی شکل است که هم سایز لوله اصلی می باشد و دقیقا روی لوله جوشکاری می شود. هم چنین جنس سدل می بایست از جنس خود لوله بوده و ضخامت یکسانی با آن داشته باشد. پهنای سدل و قطر آن با توجه به فشار سیال درون لوله مشخص خواهد شد. هر چه فشار وارده از سمت سیال بیشتر باشد سدل نیز باید قطر بیشتری داشته باشد تا بتواند نیروی حاصل از خروج سیال از لوله ی اصلی را تحمل کند.
برای ساخت سدل ابتدا تکه ای دایره ای شکل را که از نظر جنس و ضخامت با لوله اصلی هم خوانی دارد ، می برند. سپس این قطعه را به حالتی خمیده و منحنی و درست به شکل زین اسب در می آورند و به اصطلاح آن را پَخ می زنند تا به راحتی روی لوله بنشیند.
نیپل نیپل حکم ورودی انشعاب جدید را دارد. نیپل می بایست هم سایز انشعاب مورد نظر باشد. با در نظر گرفتن سایز انشعاب ، برشی دایره ای شکل را در مرکز سدل ایجاد می کنند. سپس محل بریده شده را نیز پخ می زنند به طوری که نیپل بتواند به درستی روی آن جوشکاری شود. یک سر نیپل باید حلقوی باشد و روی دیواره مخزن یا لوله سوار می شود و سر دیگر آن کاملا صاف خواهد بود تا فلنج روی آن نصب و جوشکاری شود. بیشترین فشاری که هنگام خروج سیال از لوله ی اصلی به انشعاب وارد می شود ، متوجه نیپل است. بنابراین استحکام نیپل ضرورت دو چندانی دارد.
فلنج قطعه ی آخر اتصال سدل نیپل است که متناسب با فشار خط لوله و سایز انشعاب انتخاب شده است و پس از نصب سدل و نیپل درست روی نیپل قرار می گیرد. فلنج ها قطعاتی حلقوی هستند و دور تا دور خود سوراخ هایی دارند تا با کمک آن ها بتوان فلنج را به اتصال بعدی نصب کرد.
در تمامی اتصالات هات تپ بلافاصله پس از فلنج اتصال ، فلنج ولو قرار خواهد گرفت. پس از آن فلنج اتصال و فلنج ولو با پیچ و مهره به هم متصل خواهند شد.
برای اطمینان از عدم نشت گازها یا سیالات در بین فلنج های اتصالی که در مجاورت یکدیگر پیچ و مهره می شوند ، قطعاتی به نام گسکت قرار داده خواهد شد تا ایمنی کار افزایش یابد. در واقع گسکت ها عضو آب بندی بین دو فلنج هستند که بین دو پیشانی فلنج قرار می گیرند. گسکت ها با استفاده از نیروی فشار پیچ و مهره ها سر جای خود محکم می شوند. جنس گسکت ها باید به گونه ای باشد که بتواند فشار و دمای سیالات را تحمل کند. جنس گسکت ها عموما فلزی ، نیمه فلزی یا غیر فلزی هستند که بنابر خصوصیات سیال مورد نظر برای عملیات انتخاب می شوند.
پس از ساخت فلنج مورد نظر برای انشعاب آن را روی نیپل وصل می کنند. جوشکاری فلنج روی نیپل یکی از مهم ترین مرحله ها در ساخت این اتصال است. ضامن کیفیت عملکرد فرآیند هات تپینگ در این نقطه تنها کیفیت جوشکاری است چون به غیر از عمل جوشکاری فرآیند دیگری را برای استحکام اتصال در این نقطه نخواهیم داشت. جوشکاری فلنج روی نیپل اصولا در چند مرحله انجام می شود که مرحله اول آن اکثرا استفاده از جوش آرگون خواهد بود.
اتصال سدل نیپل زیر مجموعه ای از اتصالات جوشی است و تنها زمانی که جنس لوله از فلز یا آلیاژهای فلزی باشد می توان از آن استفاده کرد. در صورتی که جنس لوله از موادی غیر از فلزات باشد و یا اینکه جوشکاری روی خط لوله مورد نظر مخاطراتی را متوجه عملیات و محیط آن کند از اتصالات مکانیکی اسپلیت تی استفاده می شود.
وقتی در یک عملیات هات تپ سایز انشعاب مورد نظر کوچک و دارای اینچ پایین باشد از اتصال سدل نیپل بهره برداری خواهد شد.
هم چنین هرگاه فشار سیال خروجی از خط لوله ی اصلی به انشعاب مورد نظر پایین باشد و اتصال سدل نیپل به لحاظ استحکام پاسخگوی انشعاب گیری باشد نیز انتخاب اول اتصال سدل نیپل خواهد بود.
و در آخر اگر وزن اتصال سنگین اسپلیت تی روی خطوط لوله بالا باشد موجب تغییر در شکل خط لوله در دراز مدت خواهد شد. در این مواقع اتصال سدل نیپل جایگزین مناسبی به جای سدل نیپل خواهد بود.
هرگونه نشتی و نفوذ سیالات گازی و مایع از محل اتصالات می تواند خطرساز باشد و فرایند عملیات را با مشکل مواجه کند. بنابراین ضرورت آب بندی اتصالات در هات تپ از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
